قرص زینک روی
قرص زینک از ماده معدنی بنام روی ساخته شده است این عنصر در طبیعت به وفور یافت می شود. روی از عناصری است که بعد از آهن فراوانترین عنصر جزئی در بدن به شمار می رود. که در ساخت کلاژن و استحکام بافت پوست و استخوان و همچنین رشد سلولی نقش مهمی ایفا می کند.
این ماده معدنی برای بدن ما ضروری ست. ضروری یعنی اینکه بدن ما آن را تولید نمی کند و بنابراین باید آن را از غذا هایی که می خوریم، جذب کنیم. این عنصر در فعالیت بیش از ۱۰۰ آنزیم مختلف بخصوص آنزیمهایی که در سوخت و ساز پروتئین ها و کربو هیدراتها درگیر هستند اثر دارد. اولین مطالعات کمبود روی در حدود ۵۲۰ سال قبل در مصر و ایران انجام شد و در حال حاضر نیز طبق آخرین بررسی های انجام شده کمبود آن در بین گروه های مختلف مردم کشورمان قابل توجه است. این فقط مخصوص افرادی نیست که در کشور های فقیر زندگی می کنند، حتی افرادی که در کشور های مرفه زندگی می کنند، می توانند کمبود روی داشته باشند.
این امر بیشتر در افراد دارای رژیم گیاهخواری دیده شده است، اما نه برای همیشه. اگر سیستم گوارشی ضعیفی دارید و نمی توانید مواد مغذی را به خوبی جذب کنید، احتمالا کمبود روی هم دارید. همچنین، حتی افراد سالمند یا مبتلا به بیماری های مزمن مانند دیابت، بدخیمی یا بیماری های کبد ممکن است کمبود روی داشته باشند.
عنصر روی در سلامتی بدن نقش بسزایی دارد؛ زیرا باعث می شود که سیستم ایمنی بدن فرد تقویت شده، کلاژن که برای پوست بسیار مهم است تولید شود و درعملکرد سیستم ایمنی، ترمیم زخمها، تقویت قوه بویایی، بینایی، چشایی، تقسیم طبیعی سلولها، رشد و تکامل در طول بارداری و کودکی و بلوغ نقش دارد و با استرس مقابله می کند، ناخن ها مستحکم تر می شود و همچنین در سلامت پوست و مو و تقویت ساختار آن بسیار تأثیرگذار است . بطور کلی رشد تا قبل از اتمام سنین رشد به این ماده معدنی وابستگی زیادی دارد. روی به عنوان یکی از مهمترین مواد معدنی در تقویت ساختار بدن نقش بسیاری دارد، که این فواید قرص زینک یا روی باعث محبوبیت در میان بسیاری از افراد شده است.
علائم کمبود زینک(روی)در بدن
اگرچه کمبود روی شدید نادر است، این شرایط می تواند در افرادی با جهش های ژنتیکی نادر، نوزادان شیرخوار که بدن مادر آنها به میزان کافی روی ندارد، افرادی که به الکل اعتیاد دارند و افرادی که برخی داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی را مصرف می کنند، رخ دهد. موارد خفیفتر کمبود روی بیشتر شایع هستند، به ویژه بین کودکانی که در کشورهای در حال توسعه زندگی می کنند و رژیم غذایی آنها به طور معمول با کمبود مواد مغذی مهم مواجه است.
کمبود روی در پسرهای جوان موجب تکامل نامناسب غده پروستات و نیز عدم رشد و تکامل بیضه ها می گردد. در دختران جوان نیز موجب بروز اختلالات هورمونی و نیز اختلال در عملکرد تخمدان ها و تکامل رحم و مختل شدن چرخه های جنسی در آنها می گردد. کمبود روی در اثر دریافت ناکافی، اختلال در جذب، افزایش دفع و یا افزایش نیاز به روی و عدم تکافوی دریافت به وجود می آید. به طور کلی علایم و نشانههای زیر میتواند خبر از کمبود روی در بدن بدهد:
- بدخوابی یابی خوابی
- ترس از نور
- اختلالات عصبی
- نازک شدن موی سر کم پشتی وریزش مو
- بروز عفونت های متعدد و سرماخوردگی های مکرر
- ضعف سیستم ایمنی
- ابتلای مکرر به بیماریهای عفونی و ویروسی
- جوش و آکنه، خارش و آلرژیهای پوستی
- ناتوانی جنسی در مردان
- از دست دادن اشتها، حس بویایی و چشایی
- ضعف و کمبود انرژی، احساس بی حالی
- تورم قرنیه ها
- کاهش وزن بدون دلیل
- بروز اختلال در دید به هنگام تاریکی وشب
- وجود لکههای سفید رنگ زیر ناخنها
- عدم کنترل استرس
- تاخیر در بهبود و ترمیم زخمها از علائم کمبود روی به شمار می روند.
- دگرگونی درک و تمرکز
- کاهش احساس طعم و بو
- اختلال در رشد کودکان ونوجوانان
- تاخیر در بلوغ جنسی
- مشکلات باروری
- اسهال مزمن
- کاهش اشتها و حس تشنگی
همه این علامت ها در یک فرد بروز نمی کند و به شرایط بدنی فرد و نیز میزان کمبود روی بستگی دارد و در صورت بروز می توانید از مکمل زینک استفاده کنید .
بر طبق تحقیقات و گزارشات مختلف بیش از ۷۵ درصد از مردم جهان دچار کمبود روی میباشند و حدود 2 میلیارد نفر در جهان به واسطه دریافت ناکافی روی از رژیم غذایی خود با کمبود این ماده مغذی مواجه هستند. دلیل آن این است که خاک های ما (با توجه به کشاورزی فشرده و استفاده بیش از حد از آفت کش ها) عاری از مواد معدنی ضروری هستند؛ بنابراین منابع غذایی قابل اعتماد دیگر قابل اعتماد نیستند.
قرص زینک پلاس حاوی روی، ویتامینهای گروه B و ویتامین C می باشد. از آنجایی که کمبود روی در عملکرد سیستم ایمنی اختلال ایجاد می کند. احتمال ابتلا به عفونت افزایش می یابد. این شرایط سالانه موجب مرگ بیش از 450 هزار کودک زیر 5 سال می شود. تشخیص کمبود روی با استفاده از آزمایش های آزمایشگاهی دشوار است. از این رو، شما ممکن است به کمبود روی مبتلا باشید، حتی اگر آزمایش ها سطوح عادی این ماده معدنی را در بدن نشان دهند.
پژشکان عوامل دیگری را مانند تغذیه ضعیف و ژنتیک را در کنار نتایج آزمایش ها مد نظر قرار می دهند تا تشخیص دهند آیا به استفاده از مکمل نیاز است یا نه.
چه کسانی کمبود زینک(روی)دارند؟
جالب است بدانید که برخی افراد بیش از سایرین در معرض خطر کمبود روی هستن. می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- افراد مبتلا به بیماری های معدی روده ای، مانند بیماری کرون
- وگان ها و گیاهخواران که از رژیم غذایی سختگیرانه ای تبعیت می کنند
- زنان باردار و مادرانی که به فرزند خود شیر می دهند
- نوزادانی که تنها با شیر مادر تغذیه می شوند
- نوزادان نارس و افراد مسن
- افرادی که مبتلا به کم خونی سلول داسی شکل
- افرادی که مبتلا به سوء تغذیه، از جمله آنهایی که به بی اشتهایی (آنورکسی) یا جوع مبتلا هستند
- افرادی که مبتلا به بیماری کلیوی مزمن
- افرادی که مشروبات الکلی را به طور مداوم مصرف می کنند
- کسانی که دچار التهاب روده یا مشکلات کبدی هستند
توجه: حاملگی، ورزش، استرس و بیماریهای مزمن نیاز بدن به روی را افزایش میدهند.
تداخل دارویی
مکمل های روی با برخی از داروها نیز تداخل دارند و از این رو منجر به اثرات منفی می شوند. بنابراین قبل از شروع مصرف روی مانند سایر مکمل ها باید با پزشک متخصص مشورت کنید. به خصوص اگر داروهای خاصی مصرف می کنید.
- زینک با کلسیم،
- پنی سیلین،
- مواد لبنی،
- لوودوپا
- داروهای ضد صرع ( مانند فنی توئین )
- کافئین و الکل
- آنتی بیوتیک ها( کینولون ها مانند سیپروفلوکساسین , و تتراسایکلین ها مانند ماینوکسیلین , داکسی سایکلین )
- تتراسایکلین ها (ماینوکسیلین , داکسی سایکلین )
- بیس فسفونات ها ( مانند آلندرونیت , رزیدرونات , اتیدرونات )
- داروهای ادرار آور
- و…
زینک به دو صورت قرص و شربت در ایران وجود دارد که پزشک متخصص با توجّه به احتیاج بدن و سلامت فرد یکی از آن ها را برای فرد تجویز می کند. شربت آن برای کودکان که قورت دادن قرص برای آنها مشکل است و قرص آن برای بزرگسالان مناسب است. زنان بالغ روزانه به ۵ الی ۸ میلیگرم، مردان بالغ ۸ الی ۱۱ میلیگرم و کودکان ۲ الی ۵ میلیگرم روی نیاز دارند.
انواع مکمل روی
انواع مختلفی از مکملهای زینک وجود دارند، بعضی از آنها بهتر از بقیه هستند که میتوانند در اغلب مکانها خریداری شوند. بعضی از انواع مکملهای زینک عبارتند از:
- سولفات روی (که باعث التهاب معده شود)
- کی لیت های اسید آمینه زینک (که ممکن است گران باشد)
- گلوکونات روی (خوب است )
- زینک موضعی (برای برخی بیماریهای پوستی خفیف و زخمهای سرد به کار میرود)
- اکسید روی (در برخی ضدآفتابها و کرمها مورد استفاده قرار میگیرد)
برخی از انواع روی که از همه بهتر جذب میشوند، عبارتند از:
سیترات روی، استات روی، پیکولینات روی.
مواد غذایی که باعث می شوند زینک خوراکی جذب بدن نشود. مانند سبوس، پروتئین، قهوه، فیتاتها، فسفر یا کلسیم مصرف نکنید. زینک را مانند تمام مکملهای ویتامین و مواد معدنی در جای خشک و خنک و دور از تابش مستقیم خورشید و دور از دسترس کودکان نگهداری کنید.
نقش روی در بدن
روی نقش موثری در بدن ایفا می کند. نقش این ماده معدنی برای محققان به خوبی آشکار شده است. اما هنوز تاثیر مکمل های روی بر بدن انسان مانند اکثر ویتامین ها و مواد معدنی اثبات نشده است. در واقع شواهد علمی مبنی بر فواید مکمل های روی برای سلامتی وجود ندارد.
بخش اعظمی از پوست از پروتئینی به نام کلاژن ساخته شده است. از آنجایی که روی برای تولید انواع پروتئین مورد استفاده قرار میگیرد وجود آن برای داشتن پوستی سالم و شاداب ضروری است. علاوه بر این دریافت روی توسط بدن به خصوص در رشد فواید زیادی به همراه دارد. از مهمترین فواید آن میتوان به تقویت و جلوگیری از ریزش مو ، فرم گرفتن و سفتی ناخنها ، سلامت پوست، افزایش قد در سنین رشد ، کمک به ترمیم زخمها ، تقویت سیستم ایمنی بدن و سلامت دستگاه تولید مثل اشاره کرد.
اما در بسیاری از موارد به واسطه تاثیر مصرف روی در درمان برخی بیماری ها، مکمل های روی توسط پزشکان تجویز می شود. به برخی از این موارد اشاره می کنیم:
سرما خوردگی
بسیاری از پزشکان در زمان سرماخوردگی مکمل های روی را تجویز می کنند. مطالعات نشان داده است که قرص های روی جهت مقابله با علائم و مدت زمان سرماخوردگی مفید هستند. البته این قرص را در اوایل بیماری تجویز می کنند. در نقطه مقابل مطالعاتی انجام شده است که خلاف این نتیجه را نشان می دهد. نتیجه گیری از یک متاآنالیز تحقیق در سال ۲۰۰۰ نشان داد که همچنان شواهد مبنی بر اثربخشی «مصرف روی در درمان سرماخوردگی» کم است.
دژنراسیون ماکولا
دژنراسیون ماکولا از علت های اصلی نابینایی افراد مسن در آمریکا است. این بیماری کاملا وابسته به سن است. دانشمندان تصور می کنند که زینک(روی) بر این بیماری تاثیر دارد. دلیل این فرضیه این است که روی در AMD شبکیه چشم وجود دارد. با افزایش سن غلظت روی کاهش می یابد.
اما تاثیر مصرف روی در درمان این بیماری نیز مانند سرماخوردگی نتایج متفاوتی از خود نشان داده است. از این رو اثر مثبت در درمان دژنراسیون ماکولا روی به طور قطعی تایید نمی شود. در واقع بیشتر بر کمبود روی در بدن بیماران تحقیق شده است.
دیابت
بیماران دیابتی مستعد کمبود روی هستند. این بیماران به دلیل تکرر ادرار روی را از بدن دفع می کنند. از این رو بیماران مبتلا به دیابت باید میزان مورد نیاز از روی را در برنامه غذایی روزانه خود جای دهند. البته باید در میزان مصرف روی حد تعادل را رعایت کنند. برخی شواهد نشان می دهد که زیاده روی در مصرف روی اثر منفی بر کنترل قند خون خواهد گذاشت.
ایدز
با توجه به اینکه روی در سلامت و تقویت سیستم ایمنی بدن بسیار موثر است. از آن جایی که ویروس HIV سیستم ایمنی بدن را ضعیف می کند، برخی شواهد تاثیر مثبت مصرف روی در درمان این بیماری را نشان داده است.
طبق نتایج مکمل روی منجر به کاهش عفونت در بیماران ایدزی می شود. این در حالی است که ویروس HIV جهت زنده ماندن نیاز به روی دارد. درنتیجه مصرف روی به پیشرفت بیماری کمک خواهد کرد.
مکمل ضد تشنج:
زینک ( روی ) یک مکملی است که دارای خاصیت آرام بخشی است استفاده از این مکمل چه به صورت قرص و یا شربت زینک می تواند بسیاری از مشکلات بیش فعالی و عصبی و یا حملات ناشی از بیماری صرع رانیز کاهش بدهد
خاصیت ضد سرطان:
کمبود زینک (روی) میتواند میزان خطر ابتلا به سرطان دهان، مری و معده را افزایش دهد، همچنین کمبود میزان زینک (روی) در خون با سرطان های سر، گردن، ریه، پروستات، مثانه و تخمدان مرتبط است؛ اگر یک منبع غذایی قوی و ضد تومور های سرطانی میخواهید، زینک ( روی ) را انتخاب کنید.
بهبود عملکرد غده تیروئید:
طبق تحقیقات و مطالعات محققین مشخص شده است که کمبود زینک (روی) با کاهش عملکرد غده تیروئید همراه است. درواقع، روی بر عملکرد غده تیروئید تأثیر مثبت دارد. در بیماران مبتلا به کم کاری تیروئید، قرص زینک (روی) میتواند سطح میزان هورمون های تیروئید را در خون نرمال کند و عملکرد این غده را بهبود بخشد.
کمک به چاقی صورت:
با توجه به داشتن ویتامین های گروه B و همچنین مواد املاح معدنی دیگر این مکمل برای افرادی که می خاهند صورتی چاق تر داشته باشند مفید است.
دیدگاهتان را بنویسید