کلاژن Collagen

کلاژن فراوان ترین پروتئین موجود در بدن انسان می‌باشد که در محیطی خارج از سلول و درگونه‌های مختلف موجودات وجود دارد. پروتئین کلاژن به صورت رشته‌های کلاژن مشاهده می‌شود.

رشته‌های کلاژن در همه انواع بافت پیوندی، به میزان متفاوت یافت می‌شوند. در زبان یونانی کلاژن به معنای (تولید کننده چسب) است. این چسب طبیعی در واقع پروتئینی است که فیبرهای سفید پوست، استخوان ها، تاندون ها، غضروف ها و تمام بافت های وابسته را تشکیل می دهد. این ترکیب همچنین در مواد ژلاتینی مانند محیط شفاف چشم نیز وجود دارد. دست کم ۱۳ نوع کلاژن در انسان شناسایی شده‌اند که هر کدام در بافت خاصی وجود دارند.

با کنار هم قرار گرفتن مارپیچ‌های کلاژن رشته‌های کلاژن به‌وجود می‌آیند. طرز قرار گرفتن مارپیچ‌ها طوری است که انتهای مولکول‌های مجاور روی هم قرار می‌گیرند. این شکل قرارگیری باعث می‌شود که رشته‌های کلاژن قابلیت کشش زیادی داشته باشند. گروه های متراکم این رشته که در تاندون وجود دارند با قابلیت کشش خود می‌توانند نیروهای زیادی را تحمل کنند.

با افزایش سن میزان کلاژن در بدن کم می شود. و همچنین باعث چین و چروک‌ها در پوست می شود و پوست پیرتر می‌شود. عوامل دیگری مانند رژیم غذایی نامناسب ، استرس، قرار گرفتن در تابش نور خورشید بدون کرم و ضد آفتاب و مصرف سیگار از مسائل هستند که در کم شدن کلاژن، موثر می‌باشند.

منابع غذایی کلاژن

ژلاتین از کلاژن به دست می‌آید و عمدتاً از اسید آمینه و پرولین تشکیل شده و می‌توان آن را در استخوان‌ها، بافت‌های فیبردار و برخی اعضای بدن حیوانات پیدا کرد. می توان ژلاتین را کلاژن پخته‌شده دانست که سرشار از آمینواسیدهای لازم برای تولید پروتئین است. کلاژن در میوها و سبزیجات جایگاه خوبی دارد. بافت‌های هم‌بند(بافت پیوندی) در غذاهای حیوانی مانند پوست مرغ و اشکنه(اشکنه از جوشاندن استخوان مرغ یا حیوانات دیگر به‌دست می‌آید) حاوی کلاژن هستند.

کلم بروکلی

کلم بروکلی Brassica oleracea از انواع سبزی و از خانواده کلم است. کلم بروکلی ساقه محکمی دارد به رنگ سبز تیره است بروکلی سرشار از ویتامین A  و ویتامین  Cاست. کلم بروکلی بعلت داشتن ویتامین Kباعث بهبود جذب کلسیم و کاهش دفع کلسیم می شود و باعث بهبود سلامت استخوان می شود. ویتامین C نقش مهمی در تشکیل کلاژن، سیستم پشتیبانی اصلی پوست دارد. برای داشتن پوستی سالم ویتامین A و ویتامین E را مصرف کنید که هر دوی آنها در بروکلی وجود دارد. خوردن غذاهای حاوی فیبر طبیعی (فیبر نوع خاصی از کربوهیدرات است که در غذاهای گیاهی مثل سبزیجات و غلات به مقدار زیاد وجود دارد و بدن نمی تواند تمامی آنها را به راحتی هضم کند) مثل بروکلی می تواند باعث حفظ دستگاه گوارش سالم و کاهش خطر سرطان روده بزرگ شود.

اسفناج

اسفناج سرشار از لوتئین و گزانتین است که این کاروتنوئیدها (کاروتنوئیدها دسته‌ای از رنگدانه‌ها هستند که در جذب نور در گیاهان نقش بسیار مهمی دارند.) از بین برنده مولکول‌های ناپایداری به نام رادیکال‌های آزاد در بدن هستند که جلوگیری می کند. از آسیب رادیکال‌های آزاد به بدن، کاروتنوئیدها در اسفناج و سایر سبزی‌هایی که دارای برگ سبز پر رنگ هستند، وجود دارند، ویتامین C و E، بتاکاروتن، منگنز، روی و سلنیوم موجود در اسفناج همگی از آنتی‌اکسیدان‌های قوی برای مقابله با پوکی استخوان، گرفتگی رگ‌ها و فشار خون بالاست ویتامین‌های از جمله A، K،D و E در این سبزی پرخاصیت وجود دارد که شامل مواد معدنی خوبی نیز هست. خوردن اسفناج از سرطان جلوگیری می کند به ویژه برای افرادی که الکل و سیگار مصرف می کنند؛ مفید است.

گوجه فرنگی

گوجه فرنگی ها میوه‌ای سرخ‌رنگ و آبدار هستند. این گیاه بومی آمریکای جنوبی و مرکزی است گوجه فرنگی سرشار از ویتامین C و لیکوپن است. گوجه‌فرنگی حاوی ویتامین‌های زیادی از جمله ویتامین A، C، B3، B6، E  و k می‌باشد. از بین این ویتامین‌ها ویتامین C برای مقابله با خستگی و ایجاد احساس نشاط و سرزندگی فوق‌العاده است. ویتامین C نقش زیادی در حفاظت از سلول‌ها دارد و اثرات رادیکال‌های آزاد و آلاینده‌ها را کاهش می‌دهد لیکوپن درون گوجه فرنگی جلوگیری می کند با پیری سلول‌ها؛ این آنتی‌اکسیدان با رادیکال‌های آزاد که باعث پیری پوست می‌شوند مقابله می‌کند. به نظر اکثر متخصصان پوست، گوجه‌فرنگی می‌تواند منافذ پوست را منقبض کرده و آن را پاکسازی کند.

کلم ها

کلم به علت داشتن مواد ضد اکسیدان در دفع سموم بدن نقش مهمی دارد که حاوی مقداری کلسیم مقوی است کلم پیچ، منبع غنی ویتامینC ، گلوتامین و اسیدهای آمینه است مصرف میوه‌ها و سبزیجات می‌تواند خطر ابتلا به بیماری‌ها را کاهش دهد. مصرف گیاهانی مثل کلم خطر چاقی، دیابت و بیماری‌های قلبی را کاهش می‌دهد و می تواند سطح انرژی بدن را افزایش دهد. کلم بخاطر داشتن ویتامین K نقش مهمی در انعقاد خون دارد. داشتن تغذیه‌ای مناسب و کامل برای پیشگیری از بیماری ها و سلامت کلی بدن مفید است. بهتر است با مشورت و مشاوره با پزشک تغذیه در رژیم غذایی خود از انواع میوه ها و سبزیجات استفاده کنید.

سیر

گیاهی خوش عطر و طعم است که دارای فواید درمانی زیادی است. این ماده حاوی یک ترکیب قدرتمند به نام آلیسین است که باعث کاهش کلسترول می شود. فواید سلامتی سیر شامل کاهش علائم سرماخوردگی، کاهش فشار خون و خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و همچنین اختلالات عصبی می‌شود. سیر منبع غنی ویتامین‌های گروه  B، فولات، آهن، B6، فولیک اسید، ویتامین C، تیامین، نیاسین، کلسیم، منیزیم، پتاسیم و مقدار کمی روی، ویتامین‌هایA، CوK  و ویتامین‌های B1، B2 و B3 است. سیر یکی از منابع نادر رژیم غذایی ترکیبات آلی است.سیر یک آنتی‌بیوتیک طبیعی، ضد قارچ و ضد ویروس قوی است.

چغندر

یکی از سالم ترین سبزیجات چغندر است که دارای خواص و فواید بسیاری است، چغندر می تواند به پیشگیری از سرطان، جلوگیری از مشکلات تنفسی و کنترل وزن کمک کند. خوردن چغندر، روان‌کننده معده، اشتهاآور و آرام بخش است. معده را تقویت می‌کند و اسهال خونی را متوقف می‌کند. و باعث درمان ورم روده می شود. چغندر، غنی از ویتامین ها، مواد معدنی، مواد مغذی، و ترکیبات ارگانیک کاروتنوئید، فیبر رژیمی، گلیسین، بتائین و ویتامین C  و بدون شک یکی از غذاهای فوق العاده است و به درمان کم خونی، اختلالات کیسه صفرا، سوء هاضمه، اختلالات کلیوی، یبوست،  شوره سر، سرطان و بیماری های قلبی عروقی و بهبود گردش خون کمک می کند و با مشکلات تنفسی مقابله می کند و حتی مانع از بیماری آب مروارید می شود. علاوه بر این، حاوی مقدار زیادی مواد معدنی ضروری مانند ،منیزیم، آهن، مس و فسفر است، که به تنظیم فرآیندهای مختلف بدن کمک می کند،

بادمجان

بادمجان  صیفی جاتی است که در تمام فصل های سال وجود دارد بادمجان خام از ۹۲٪ آب، ۶٪ کربوهیدرات، ۱٪ پروتئین و مقدار ناچیزی چربی تشکیل شده ‌است. و سرشار از ویتامین ها و مواد مغذی است. این سبزی حاوی ویتامین ها ، مواد معدنی و آنتی اکسیدان ها است که به بالا بردن سلامت قلب، کنترل سطح قند خون، کاهش خطر ابتلا به سرطان ، بهبود عملکرد شناختی و کاهش وزن کمک می کند بادمجان منبع فولات، کلسیم، پتاسیم، فسفر، ناسونین، ویتامین های B، ویتامین A و بتا، کربوهیدرات، آهن، فیبر و ویتامین C است. و یک منبع ضد ویروسی مفید است.

گل کلم

گل کلم یکی از سبزیجات پرخاصیتی است که بسیار برای بدن مفید است. گل کلم دارای چربی و کربوهیدرات کمی است و پر فیبر و دارای ویتامین B9 ، آب و ویتامین C است. حاوی چند فیتوکمیکال یا گیامغذی است که برای سلامتی مفید است. سولفورافان ترکیبی است که از بدن در مقابل سرطان محافظت می‌کند. این گیاه مغذی به ‌دلیل استفاده از ترکیبات گیاهی منحصربه‌فرد، منجر به کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی، دیابت هم می‌شود. گل کلم در تهیه‌ی غذاهای متنوعی مصرف می شود و در کاهش وزن نیز مؤثر است. ویتامین K موجود در گل کلم نقش مهمی در انعقاد خون بازی می‌کند. اگر از رقیق کننده‌های خون مانند وارفارین استفاده می‌کنید باید در مورد مصرف این گیاه با پزشک خود مشورت کنید. گل کلم به علت وجود گوگرد و سیلیکون باعث افزایش رشد مو و پوستی سالم می شود.

پرتقال، توت سیاه، زغال اخته، لیموترش، نارنگی، بلوبری، کیوی، گریپ فروت، انگور سفید، پاپایا، و تمشک جزو میوه های سرشار از ویتامین C هستند که در افزایش کلاژن نقش مهمی دارند. مقادیر قابل توجهی از این ماده در گوشت قرمز، دانه کنجد، پودر کاکائو، بادام هندی، آبگوشت، مرغ، ماهی،سفیده تخم مرغ، مرکبات، لوبیا، تخم آفتابگردان، آلوئه ورا،  و عدس یافت می شود. ویتامین C در تقویت سیستم ایمنی بدن و بهبود زخم ها و جراحات پوستی ایجاد شده نقش مهمی دارد.

کلاژن پوست و مو

دانشمندان تاکنون نتوانسته اند اطلاعات خوبی درباره ی تاثیرات مثبت قرص های کلاژن بر روی پوست یا مو پیدا کنند. کلاژن اثر خوبی بر ساخت پروتئین رشد مو دارد. پروتئینی که وظیفه آن جلوگیری از ریزش مو و ترغیب رشد مو است. این پروتئین، باعث تقویت فولیکول های مو می شود و از سفید شدن مو پیشگیری می کند. همچنین جلوی روال سفید شدن مو را می گیرد. با افزایش سن، میزان تولید کلاژن در بدن کاهش پیدا می کند که باعث چین و چروک و شل شدن پوست و ضعیف شدن غضروف می‌شود مخصوصاً در بین زنان، پس از بالا رفتن سن، رغبت زیادی به مصرف قرص های کلاژن دیده می شود کلاژن پروتئین های سازنده موی سر را افزایش داده و تقویت می کند پیشگیری می کند از ریزش مو و با کمک به ساختار سالم فولیکول مو که کار تولید رنگدانه ها را انجام می دهند، خاکستری شدن مو را به عقب می اندازند.

افرادی که نوشیدنی های مخلوط شده با مکمل کلاژن را به مدت ۱۲ هفته مصرف کرده اند، افزایش هیدراتاسیون پوست و کاهش چشمگیر در عمق چین و چروک پوست را تجربه کرده اند.

کسانی که از مکمل کلاژن استفاده می کنند علاوه بر این، مکمل های کلاژن با کمک به حفظ سطح رطوبت موها در درمان موهای خشک و شکننده بسیار مفید هستند. کلاژن مسئول زیادی از عملکردهای بیولوژیکی در بدن است و مهم‌ترین نقش را در بافت‌های پوست و ماهیچه دارد.

یکی از عملکردهای مهم این پروتئین حفظ حالت الاستیسیته (کشسان بودن) پوست است. اگر میزان سنتز(هم نهاد) این پروتئین در پوست کم تر شود سخت‌تر به حالت اولیه برمی‌گردد و چروک‌ها کم‌کم شکل می‌گیرند. مواد غذایی مانند شکر قابلیت خود ترمیمی کلاژن‌ را مختل می‌کند. در مواد غذایی مانند استخوان قلم گوسفند یا گاو هم وجود دارد.

انواع کلاژن

• کلاژن نوع I:این نوع کلاژن دراستخوانو وتر وجود دارد و از تعداد زیادی دسته‌های فیبری ساخته شده‌است که به صورت امواج دریا قرار دارند. که شامل ناخن، پوست، مو، استخوان، اندام ها و رباط ها می شود که برای بهبود پوست و زیبایی لازم است.
• کلاژن نوع II:که در غضروف ها وجود دارد و به شکل فیبریل است و فیبر تشکیل نمی‌شود.
• کلاژن نوع III:همان رشته شبکه‌ای است که درغشای پایهدیده می‌شود این نوع کلاژن از فیبرهای واحد ساخته شده ‌است. در بافت فیبروس استخوانی، غضروف، عاج دندان، تاندون و سایر بافت های متصل دیده می شود.
• کلاژنهای نوع V,IV: به صورت فیبریل نبوده و احتمالاً غیر پلیمریزه هستند. کلاژن نوع IV درغشای پایهو نوع V در جدار رگ‌های خونی جنین یافت می‌شود.

عواملی که باعث نابودی کلاژن می شود.

• سیگار( کشیدن سیگار تولید کلاژن را کاهش می‌دهد. این کار بر فراینددرمان و بهبود زخمها تأثیر می‌گذارد و منجر به ایجاد چین‌ و چروک می‌شود.)
• نور آفتاب زیاد (پرتو فرابنفش باعث کاهش تولید کلاژن‌ می‌شود. )
• شکر(شکر قابلیت خود ترمیمی کلاژن‌ را مختل می‌کند.)
• کربوهیدراتهای تصفیه‌شده( تاجایی‌که امکان دارد میزان مصرف کربوهیدرات‌های تصفیه‌شده را کاهش بدهید.)
• برخی بیماری‌های خودایمنی( بیماری لوپوسنیز باعث نابودی این پروتئین می‌شوند.)

مزایای کلاژن

کلاژن یکی از فراوان ترین پروتئین‌های موجود در بدن و یکی از اجزای اصلی بافت هم بند است که بخش‌های مختلف بدن از جمله لیگامنت‌ها، تاندون‌ها، پوست و عضلات را تشکیل می‌دهد. کلاژن عملکردهای متفاوتی را در بدن انجام می‌دهد از جمله تقویت استخوان‌ها، قوام پوست، سلامت مفاصل و مانع شکستن ناخن‌ها و نازکی موها می‌شود. در سال‌های اخیر با توجه به آگاهی مردم استفاده از مکمل‌های کلاژن بیشتر شده است. دو نوع مکمل کلاژن از محبوبیت بالایی برخوردار هستند که شامل کلاژن هیدرولیز شده و ژلاتین می شوند. ژلاتین از پخته شدن کلاژن ایجاد می شود. مصرف مکمل های حاوی کلاژن ممکن است برای کاهش سرعت پیری  مفید باشد.

• باعث بهبودی سلامت پوست می شود.
• کاهش وزن
• تقویت توده عضلانی
• باعث ارتقا و سلامتی قلب می شود.
• سلامت مو و ناخن
• باعث سلامت روده
• باعث تسکین درد مفاصل می شود.
• جلوگیری از پوکی استخوان سلامت مغز